Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η συνηθέστερη μορφή άνοιας. Χαρακτηρίζεται από την αποδυνάμωση της μνήμης, τις διαταραχές της ομιλίας και τους λειτουργικούς περιορισμούς σε απλές καθημερινές δραστηριότητες.
Το Αλτσχάιμερ οφείλεται στη συσσώρευση βλαβερών πρωτεϊνών στον εγκέφαλο και ξεκινά να αναπτύσσεται πολλά χρόνια πριν εκδηλωθούν τα συμπτώματα. Δεδομένου ότι δεν υπάρχει θεραπεία για τη νόσο, εύκολα μπορεί να αντιληφθεί κανείς ότι η σημασία της πρόληψης είναι τεράστια.
Μερικά από τα μέτρα που συνιστούν οι ειδικοί και που αποδεδειγμένα παρέχουν προστασία από το Αλτσχάιμερ είναι τα εξής:
1. Απολαύστε αρκετό ύπνο
Ο ύπνος βοηθά να «καθαρίσει» ο εγκέφαλος από τις πρωτεΐνες που συμβάλλουν στο Αλτσχάιμερ. «Δεν πρέπει να αγνοούμε τη σημασία του ύπνου» αναφέρει η Δρ Gayatri Devi, καθηγήτρια νευρολογίας και νευρολόγος σε νοσοκομείο της Νέας Υόρκης. «Προσωπικά, δίνω προτεραιότητα στον ύπνο και τον θεωρώ μία από τις πιο σημαντικές μου δραστηριότητες» προσθέτει. Παραδοσιακά, οι ειδικοί συνιστούν στους ενήλικες 7-9 ώρες ύπνου κάθε βράδυ.
2. Πείτε «ναι» στις κοινωνικές εκδηλώσεις
Οι κοινωνικοί άνθρωποι που διατηρούν έναν ευρύ κύκλο φίλων και γνωστών είναι πιο προστατευμένοι από το Αλτσχάιμερ και άλλες μορφές άνοιας. Μελέτη ερευνητών από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, η οποία δημοσιεύτηκε στο αμερικανικό περιοδικό ψυχιατρικής JAMA Psychiatry, έχει δείξει ότι η μοναξιά αποτελεί πιθανό παράγοντα κινδύνου για τη νόσο Αλτσχάιμερ. «Υπάρχει μια εγγενής αξία στην κοινωνική ενσωμάτωση» σχολιάζει ο Δρ David Knopman, νευρολόγος της Κλινικής Μάγιο των ΗΠΑ και μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας. «Οι άνθρωποι που είναι πιο δραστήριοι κοινωνικά είναι πιο αισιόδοξοι και έχουν γενικώς πιο θετική στάση απέναντι στη ζωή» προσθέτει.
3. Αγαπήστε τη μάθηση
Το επίπεδο μόρφωσης αλλά και δραστηριότητες όπως το διάβασμα και η εκμάθηση ξένων γλωσσών δημιουργούν ένα «νοητικό απόθεμα» που βοηθά τον εγκέφαλο να «αντισταθεί» στις νευρολογικές βλάβες που προκαλεί Αλτσχάιμερ. «Η επίδραση της μόρφωσης στον εγκέφαλο είναι πολύ ισχυρή» επισημαίνει ο Δρ Knopman.
4. Φτιάξτε πράγματα μόνοι σας
Οι χειροτεχνίες, το πλέξιμο, οι επισκευές και τα μερεμέτια στο σπίτι είναι μερικοί από τους τρόπους να κρατήσετε τον εγκέφαλό σας δραστήριο και να τον βοηθήσετε να μαθαίνει συνεχώς καινούρια πράγματα. Άλλες δραστηριότητες που «ακονίζουν» το μυαλό είναι η μαγειρική, η δημιουργική γραφή και η κηπουρική, σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Συμβουλίου Υγείας του Εγκεφάλου (GCBH). «Αν υπάρχει ένα πρόβλημα στο σπίτι, για παράδειγμα με το τηλέφωνο ή με τα υδραυλικά, προσπαθώ να το φτιάξω μόνη μου» αναφέρει η Δρ Devi. «Είναι καλό για τον εγκέφαλό μου να ψάχνω να βρω λύσεις σε τέτοια προβλήματα».
5. Μείνετε σωματικά δραστήριοι
Η τακτική σωματική άσκηση είναι απαραίτητη για την καλή υγεία του εγκεφάλου. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα ερευνητικά δεδομένα, οι άνθρωποι που γυμνάζονται διατρέχουν έως και 45% μικρότερο κίνδυνο να εκδηλώσουν Αλτσχάιμερ. Η επίδραση της γυμναστικής στον εγκέφαλο είναι και άμεση και έμμεση. «Όταν κάποιος είναι σωματικά δραστήριος δαπανά περισσότερες θερμίδες κι έτσι έχει λιγότερες πιθανότητες να γίνει παχύσαρκος και απολαμβάνει καλύτερη καρδιαγγειακή υγεία» εξηγεί ο Δρ Knopman. Η παχυσαρκία και η κακή καρδιαγγειακή υγεία είναι βασικοί παράγοντες που συμβάλλουν στο Αλτσχάιμερ.
6. Βάλτε στη ζωή σας τον κουρκουμά
Η κουρκουμίνη, το ενεργό συστατικό που περιέχει το μπαχαρικό, δρα ενάντια στις φλεγμονές στον εγκέφαλο και συμβάλλει στη διατήρηση της καλής λειτουργίας των νευρικών κυττάρων. Αν και οι έρευνες σχετικά με την ακριβή δράση της κουρκουμίνης είναι ακόμη πρώιμες, η Δρ Devi αναφέρει ότι τα διαθέσιμα ευρήματα είναι πολλά υποσχόμενα.
7. Αντιμετωπίστε το στρες
Το χρόνιο στρες συμβάλλει στην εκδήλωση αλλά και στην εξέλιξη του Αλτσχάιμερ. Το στρες συνεπάγεται την απελευθέρωση μιας ορμόνης που ονομάζεται κορτιζόλη, η οποία συνδέεται με την αποδυνάμωση της μνήμης. «Η αντιμετώπιση του στρες εξασφαλίζει χαμηλότερα επίπεδα κορτιζόλης και παράλληλα βελτιώνει την αξιοποίηση των σακχάρων, τα οποία είναι απαραίτητο ‘καύσιμο’ για τον εγκέφαλο» αναφέρει η Δρ Devi.
8. Δοκιμάστε τη δίαιτα MIND
Πρόκειται για έναν συνδυασμό της κλασικής μεσογειακής δίαιτας και της δίαιτας DASH και είναι ειδικά σχεδιασμένη για την πρόληψη της άνοιας. Βασίζεται στα προϊόντα ολικής άλεσης, τα λαχανικά, τους ξηρούς καρπούς, το άπαχο κρέας και τα ψάρια. Όπως αναφέρει ο Δρ Knopman, στους ασθενείς του συνιστά πάντα μια διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, που να εξασφαλίζει ισορροπία στην κατανάλωση τροφών από διαφορετικές ομάδες τροφίμων.
Μπόνας Μιχαήλ Νευρολόγος Πάτρα